بسم اللّه
29 Mar 2024

شرح فرازهایی از زیارت اربعین - سیدمجتبی حسینی - جلسه دوم

وَ اَشْهَدُ اَنّى بِكُمْ مُؤْمِنٌ وَ بِاِیابِكُمْ مُوقِنٌ
دیشب عرض کردیم که در این هیاهوی تحلیلها، پیرامون اعتقادات ( به طور عام) و امامان ( به طور خاص) و امام حسین علیه السلام و عاشورا ( به طور اخص) چیزی گم می شود که همان اصل است . و آن چیست؟!
قُلْ هَلْ نُنَبِّئُكُمْ بِالْأَخْسَرِينَ أَعْمَالًا* الَّذِينَ ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًا [1] لابد این آیه ها مال ماها نیست! مال اجنه است! یا مال دیگران است! بین خود و خدای خود حساب کنیم که کداممان مصداق این آیه ایم؟! مردم عادی که این طور نیستند. این مال مردمانی است که برای مثلا دین زحمت می کشند ، هزینه می کنند، انرژی مصرف می کنند.
آیا این آیه را در عمرمان نخوانده ایم؟ در «ختم قرآن » ها حتما خوانده ایم. اما کاری نداشته ایم که با ما چه می گوید؟ فقط خوانده ایم! درست و قشنگ خوانده ایم! این آیه در همه امور ما صدق می کند . اگر قرار باشد شیطان به ما خسارتی وارد کند (که قرار است!) پس بیشترین خسارت ، یعنی اخسر را وارد می کند. و کاری می کند که ضَلَّ سَعْيُهُمْ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَهُمْ يَحْسَبُونَ أَنَّهُمْ يُحْسِنُونَ صُنْعًادرباره دیگران قضاوت صفر و یک می کنیم. خود را خوب مطلق و دیگران را صفر تلقی می کنیم و جایمان را هم در بهشت از الان مشخص کرده ایم! (شنیدم از یک سخنران که خطاب به امام زمان روحی فداه می گفت: «شما غیر ازما کسی را ندارید!!» [2])
گفتم که این زیارت اربعین ، بُعد معرفتی دارد، و زیارت عاشورا بُعد احساسی و عاطفی. این دعوا (دعوای مربوط به سندیت و ...بحثهای علمی که در جایگاه علمی خود محترم است و شب گذشته به آن اشاره شد) ، دعوای بین عالمان ماست. مردم عادی از این حرفها ندارند. پر است جلسات عالمانه ما از این بحثها و تمامی هم ندارد.اما در این بحثها ، بی ایمانی پر است! بحث و جدل ، فراوان؛ اما از ایمان خبری نیست. آنچه نیاز انسان است ، «ایمان» است . خلاصه منت نگذار سر خدا بخاطر ایمانت! بَلِ اللَّهُ يَمُنُّ عَلَيْكُمْ أَنْ هَدَاكُمْ لِلْإِيمَانِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ [3] آن امنیت حاصل از ایمان ، و داخل شدن در امن ، به تو می رسد. (باب افعال یک معنایش دخول در چیزی را دارد مثل اصبح یعنی داخل در صبح شد. آمن یعنی داخل در امن شد) چند دقیقه پیش خود فکر کنیم که آیا واقعا «ایمان» داریم؟ پس چرااین قدر آشفته ایم؟
در این قسمت زیارت می فرماید: اشهد انی بکم مومن. کتاب، مقاله، تحلیل، بحثهای علمی، و ... زیاد نوشته شده اما آن چیزی که در آن لغزش ایجادشد، «ایمان » ماست. وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ آمِنُواْ كَمَا آمَنَ النَّاسُ قَالُواْ أَنُؤْمِنُ كَمَا آمَنَ السُّفَهَاء أَلا إِنَّهُمْ هُمُ السُّفَهَاء وَلَكِن لاَّ يَعْلَمُونَ [4] نمی فرماید آمنوا بما آمن الناس ! دقت کنید! می گوید آمنوا کما امن الناس! یعنی لازم نیست به آنچه مردم ایمان آورده اند ایمان بیاوری؛ اما مثل مردم باید ایمان بیاوری ، یعنی اگر آنها چیزی را باور کردند پایش ایستادند. بهشت و جهنم را وقتی برایشان وصف می کنی ، می بینند! ادعا نکن که آنها سفهاءند و ما دانشمندیم. آنها وقتی می شنوند إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةُ [5] (این وعده را ) حس می کنند. به كَذَلِكَ حَقًّا عَلَيْنَا نُنجِ الْمُؤْمِنِين [6] ایمان دارند. هر شب که نماز غفیله می خوانند به وَكَذَلِكَ نُنجِي الْمُؤْمِنِين [7]که می رسند آن را باور دارند. چند تایمان ایمان داریم ؟خودم را می گویم. با شما درد دل می کنم.
حالا می رسیم به این قسمت زیارت اربعین که باید در دل ما شوک واردکند. می گوئیم« اشهد» ، یعنی شهادت می دهم به چی؟ «انّی » شهادت می دهم به خودم ! یعنی (درون) خودم را دیدم و مشاهده کردم که به شما ایمان دارم!
اصلا نمی خواهم اینجا بحث کنم که از میان فرق اسلامی و فرق شیعه کدام حق است و کدام فرقه نجات یافته و اهل رستگاری است و ... از این حرفها. بالاخره شما یک چیزی را انتخاب می کنید. آیا به آن «ایمان» هم دارید؟! تو به چه چیز «ایمان» داری؟! چرا ایمان های ما در این جدلها و بحثها گم شده است؟ حواسمان پرت نشود. همه مان همینطوریم. شیطان با همین ایمان کار دارد. نه با آن اقوال عالمانه!باید مثل هشام ایمان داشت که وقتی آن ملحد آمد خدمت امام صادق علیه السلام و عرض کرد که من با شما بحث می کنم و اگر برنده شدم شما به تابعیت دین من درآئید و اگر شما هم برنده شدید ما به دین شما در می آئیم! امام صادق علیه السلام گفت برو با هشام بحث کن!( ببین چقدر به او اطمینان داشته! آیا امام زمان تو هم به تو همین اطمینان رادارد؟!) می روند و چند دقیقه بعد بر می گردد. می گوید : شما درست می گوئید؟ چرا؟ چون هشام گفته اگر توبردی من به دین تودر نمی آیم. زیرا به دین خودم ایمان دارم ! حتی اگر از پس چند گفتار تو بر نیایم! آن ملحد هم نگفت که چقدر شما بی منطق و متعصبید! متوجه شده بود که دنبال همین اطمینان می گردد! وقتی کسی با چشمان خودش می بیند که دارند آتشی را با چوب و هیزم بر می افروزند، دیگر هر چقدر هم که علما در اتاق بنشینند و استدلال کنند که از آثار و علائم این آتش مسلم است که از نفت است، او باورش را عوض نمی کند! در این جای بحث من کاری ندارم که به چه ایمان داری (آن هم مهم است ولی ) چه طوری ایمان داری؟ محکم؟ مثل مردم عادی؟ یا نه!
چند چند است حکمت یونانیان     حکمت ایمانیان را هم بخوان
لوح دل از فضله شیطان بشوی      ای مدرس؛ درس عشقی هم بگوی!
آن حرفها مال عقل است، قلب برنمی تابد این حرفها را! قلب نیاز به ایمان دارد و ما قلبمان را محروم می کنیم از ایمان و هر چه می گویند گوش می کنیم . قرآن می گوید اگر خوض می کنند برخیز ! ننشین پای حرفهایشان![8]
قرآن می گوید : إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِينَ إِذَا ذُكِرَ اللّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَإِذَا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آيَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَعَلَى رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ [9]خدا وکیلی کداممان این طوری هستیم؟! اگر تو این طوری؛ خوشا به حالت! با خواندن آیات قرآن ایمانت افزایش می یابد.
فکر و بحث و جدل ...کار عقل است. ایمان مال دل است. جای عقل و قلب را عوض نکن! بله ؛ در دریا گوهرهای بسیاری هست. اما مواظب باش که غرق هم نشوی! چند تا از ما با شنیدن آیه  أَحَسِبَ النَّاسُ أَن يُتْرَكُوا أَن يَقُولُوا آمَنَّا وَهُمْ لَا يُفْتَنُونَ [10] ایمانمان افزوده می شود ؟ 
ما باید وقتی به خودمان نگاه می کنیم، شهادت به ایمانمان بدهیم. لااقل به اندا زه قد و قواره خودمان ایمان داشته باشیم. آیا به حسین ایمان داریم؟ شخصی آمد خدمت امام صادق علیه السلام گفت مریضم . امام فرمود برو کمی از تربت سیدالشهدا را به نیت شفا بردار و بخورو باید که ایمان به شفا داشته باشی ( اینجا بگویم که تربت را فقط باید به نیت شفا خورد نه نیت تبرک یا چیز دیگر و زیاد هم نباید خورد خیلی خیلی کم. گفته شده که اگر کسی زیاد بخورد یا به غیر نیت شفا بخورد فقد اکل لحومنا!)
سائل آمد . دید پول کافی ندارد. بلافاصله صدقه داد . چون خدا وعده کرده که  آن را دو برابر جبران می کند. ما آن قدر که به آسپیرین ایمان داریم و مطمئن هستیم که در درمان سردردمان اثر دارد، به آیه قران ایمان نداریم که می فرماید پاداش قرض الحسنه را چندین برابر می دهم ![11]
در زیارت اربعین ، بازگشت است. امام حسین در گرماگرم آن روز فرمود:« ارجعوا الی انفسکم! » به خویشتن برگردید! ما به خود برگشتیم . دیدیم اشهد انی بکم مومن و بایابکم موقن. به بازگشت شما هم ایمان دارم .به رجعت ایمان دارم.
گاه درباره شفاعت بحث می کنند که این امر باعث شده تا شیعیان کمی نسبت به عاقبت خود مطمئن شده و به عمل خود کم توجه شوند. اما چیزی در کنار شفاعت داریم به نام رجعت .در رجعت ، خُلّص مومنین و ائمه کفر بر می گردند. اگر امید به دیدن سیدالشهدا داری ، بااین کارها نمی شودها! مومنی ؟ بله، بهشت و شفاعت گوارایت! اما از رجعت خبری نیست ها! آیا نمی ارزد که یک عمر رعایت کنی و روزی امام زمان روحی فداه یا  عوامل ایشان بر سر قبر تو بگذرند و بگویند : مولایت ظهور کرد! دوست داری بیا؛ و دوست داری در نعیم خود باقی بمان! الان دیگر این آدم ، آدم دیگری می شود. اگر می خواهد بیاید، دیگر دروغ ..! غیبت..! مال مردم ...! بی توجهی به نماز! فحش ..! و ...امثال این چیزها نباید باشد. زیارت اربعین می کنی که بفهمی پرونده بسته نشده است. ایاب اهل بیت علیهم السلام در راه است .
...............................................................................................................
[1] سوره کهف آیات 103 و 104 بگو آيا شما را از زيانكارترين مردم آگاه گردانم ؟ * [آنان] كسانی ‏اند كه كوشش‏شان در زندگى دنيا به هدر رفته و خود می پندارند كه كار خوب انجام می ‏دهند.
[2] -  یعنی نوعی منت گذاشتن که ضمنا باید هوای ما را داشته باشید!
[3] - سوره حجرات آیه 17  از اينكه اسلام آورده‏ اند بر تو منت می ‏نهند بگو بر من از اسلام‏ آوردنتان منت مگذاريد بلكه [اين] خداست كه با هدايت‏ كردن شما به ايمان بر شما منت مى‏ گذارد اگر راستگو باشيد
[4] - سوره بقره آیه 13 چون به آنان گفته شود همان گونه كه مردم ايمان آوردند شما هم ايمان بياوريد مى‏ گويند آيا همان گونه كه كم خردان ايمان آورده‏ اند ايمان بياوريم ؟ هشدار! كه آنان همان كم‏ خردانند ولى نمى‏ دانند
[5] - سوره فصلت آیه 30 در حقيقت كسانى كه گفتند پروردگار ما خداست‏ سپس ايستادگى كردند فرشتگان بر آنان فرود می‏آيند [و می‏گويند] هان بيم مداريد و غمين مباشيد و به بهشتى كه وعده يافته بوديد شاد باشيد
[6] - سوره  یونس آیه  103 - سپس فرستادگان خود و كسانى را كه گرويدند می ‏رهانيم زيرا بر ما فريضه است كه مؤمنان را نجات دهيم
[7] - سوره انبیاء آیه 88 - پس [دعاى] او را برآورده كرديم و او را از اندوه رهانيديم و مؤمنان را [نيز] چنين نجات مى‏ دهيم
[8] - اشاره به آیات متعددی از قرآن کریم است در نهی خوض . منجمله سوره انعام آیه 68 و سوره  نساء آیه 140
[9]
 - سوره انفال آیه 2 مؤمنان همان كسانی‏اند كه چون خدا ياد شود دلهايشان بترسد و چون آيات او بر آنان خوانده شود بر ايمانشان بيفزايد و بر پروردگار خود توكل مى ‏كنند

[10] - سوره عنکبوت آیه 2 آيا مردم پنداشتند كه تا گفتند ايمان آورديم رها مى ‏شوند و مورد آزمايش قرار نمی ‏گيرند؟
[11] - سوره بقره آیه 245 - كيست آن كس كه به [بندگان] خدا وام نيكويى دهد تا [خدا] آن را براى او چند برابر بيفزايد و خداست كه [در معيشت بندگان] تنگى و گشايش پديد می آورد و به سوى او بازگردانده می ‏شويد


Comments